ZAKUP DRONA DO SPRAWNEGO MONITORINGU SIEDLISK I POPULACJI ŻÓŁWI

Od 2003 roku pod patronatem Fundacji Rozwoju Warszawskiego Ogrodu Zoologicznego „PANDA” prowadzony jest program czynnej ochrony żółwi błotnych, występujących w formie dzikiej w południowej części województwa mazowieckiego (in situ).  

Główną przyczyną zmniejszania się populacji żółwia błotnego w Polsce są niekorzystne zmiany siedliskowe, głównie powodowane przez antropogeniczne zaburzenia stosunków wodnych (postępujące wysychanie terenu),  na bardzo dużych obszarach naturalnego bytowania gatunku. Stąd potrzeba tworzenia nowych siedlisk i  nowych, lokalnych  populacji tego gatunku. Nasze działania koncentrują się w rejonie Mazowsza. Badania genetyczne polskich populacji żółwi błotnych wykonane przez Panią dr Beatę Prusak dowodzą, że  Polska zasiedlona jest przez dwie odrębne linie ewolucyjne żółwi błotnych, których ekspansja w okresie poglacjalnym nastąpiła z dwóch różnych kierunków. Z analiz genetycznych wynika, że granica pomiędzy linią Ia (wschodnią) i IIb (zachodnią)  przebiega w zachodniej Polsce, blisko terenów zasiedlanych przez reliktową populację IIb – tym bardziej cenną, bo stosunkowo nieliczną, a w związku z tym bardziej podatną na przypadkowe „zanieczyszczenia” genetyczne. Taki układ oznacza, że wszystkie lokalne populacje żółwi błotnych zasiedlające tereny wschodniej, centralnej i północno-wschodniej Polski należą do linii ewolucyjnej wschodniej Ia. Ekspansja linii Ia odbywa się z kierunku południowo-wschodniego w kierunku północno-wschodnim, północno-zachodnim i zachodnim.

Badania nad asymetryczną migracją genów dowiodły, że populacja z Polesia była rdzeniem linii Ia. Z tego rejonu na północ i zachód Polski wędrowały żółwie. W krajach, gdzie prowadzone są programy introdukcji żółwi błotnych, duży nacisk kładzie się właśnie na dobór i kontrolę linii genetycznych wprowadzanych osobników. Ryzyko wprowadzenia osobników odmiennych genetycznie może być istotnym zagrożeniem dla lokalnych, naturalnie występujących populacji. Na podstawie danych dostępnych dla polskich populacji żółwi błotnych zakładać można, że sztuczne przemieszczenie osobników z Polesia na Mazowsze nie jest zagrożone wspomnianym ryzykiem, a nawet wpisuje się w naturalną trasę wędrówki dzikich populacji  żółwi w głąb Polski.

Pomimo tych ustaleń,  u wszystkich żółwi wytypowanych do projektu, przeprowadzono   badania linii genetycznej i tylko osobniki z linii Ia przeznaczono do wprowadzenia do środowiska naturalnego. Przebadanie założycieli populacji na początku programu daje gwarancje czystości tworzonej populacji i oczywiście jest znacznie łatwiejsze, niż badanie tej populacji w późniejszym czasie.

Kontynuację dotychczasowych wysiłków wspomoże zakupiony przez fundację PANDA dron do sprawnego monitoringu siedlisk i populacji żółwi.